Chỉ bạn cách đo đường kính thép bằng thước kẹp dễ hiểu nhất

Có bao nhiêu loại thép thường dùng hiện nay?

Trên thị trường hiện nay, thép được chia thành nhiều loại khác nhau để phục vụ cho các nhu cầu sản xuất và xây dựng. Một số loại thường gặp như thép xây dựng, thép hộp, thép ống, thép tấm, thép hình… Mỗi loại có đặc điểm riêng, được thiết kế phù hợp cho từng ứng dụng cụ thể. Dưới đây là phần tổng hợp một số loại thép và cách nhận biết khi cần kiểm tra, đo đường kính thép bằng thước kẹp.

Thép xây dựng

Đây là loại thép được sử dụng nhiều nhất trong các công trình dân dụng và công nghiệp. Trong nhóm này, phổ biến nhất là thép cuộn và thép thanh tròn. Mỗi loại lại chia thành nhiều dạng để phù hợp với từng phần thi công.

Với thép thanh tròn, có hai loại bạn sẽ thường gặp: thép trơn và thép vằn. Thép trơn có bề mặt mịn, dễ uốn nên hay dùng cho phần đai hoặc các chi tiết cần độ mềm dẻo. Đường kính thép trơn thường dao động từ 14 đến 25mm, chiều dài tiêu chuẩn 12 mét.

Còn với thép vằn (nhiều nơi gọi là thép gân), thanh thép đặc ruột, có gân nổi trên bề mặt, đường kính phổ biến từ 10 đến 32mm. Loại thép này chủ yếu dùng để đổ bê tông cốt thép, nhờ khả năng bám dính tốt hơn so với thép trơn. Khi đo loại này bằng thước kẹp, bạn cần đặt đúng vào phần chân rãnh vằn để lấy số đo chuẩn.

Riêng dòng thép cuộn có dạng dây tròn, bề mặt nhẵn, có thể cuộn lại thành vòng lớn. Các đường kính thường gặp gồm Ø6, Ø8, Ø10, Ø12, Ø14. Thép cuộn thường dùng cho phần buộc, nẹp hoặc thi công các cấu kiện nhỏ trong công trình như thép đai, móc neo, hoặc làm giàn giáo phụ. Việc đo đường kính thép cuộn bằng thước kẹp cũng khá dễ nhờ bề mặt trơn, không có gân.

Những loại thép khác thường gặp trong sản xuất và thi công

Ngoài thép xây dựng, bạn sẽ bắt gặp nhiều loại thép khác tùy vào lĩnh vực sử dụng. Mỗi loại có hình dạng và thông số khác nhau, vì thế việc kiểm tra đường kính thép vẫn là bước quan trọng không thể bỏ qua.

Thép tấm thường có dạng phẳng hoặc được cuộn lại, bề mặt có thể trơn hoặc có gân. Loại thép này dùng nhiều trong sản xuất ô tô, làm sàn thùng xe, kết cấu nhà xưởng hoặc cả trong đồ nội thất.

Thép ống có hình trụ rỗng, bề mặt nhẵn, phổ biến với nhiều dạng khác nhau như tròn, vuông hoặc chữ nhật. Kích thước thép ống khá đa dạng, với đường kính dao động từ khoảng 12,7mm đến hơn 200mm, độ dày từ dưới 1mm cho đến hơn 6mm. Khi kiểm tra đường kính thép ống, bạn có thể dùng thước kẹp loại cơ hoặc kỹ thuật số để đo phần ngoài của ống, thao tác khá nhanh gọn.

Thép hộp là loại có hình vuông hoặc chữ nhật, rỗng bên trong và có chiều dài tiêu chuẩn khoảng 6m. Độ dày thành hộp thường dưới 5,1mm. Đây là loại thép được dùng nhiều trong các công trình khung nhà, nhà máy và một số ứng dụng dân dụng như làm cửa, kệ hoặc khung sắt.

Dù là loại nào, các sản phẩm thép đều được sản xuất theo tiêu chuẩn nhất định, trong đó có cả yêu cầu về đường kính thép. Kiểm tra đúng kích thước sẽ giúp bạn đảm bảo độ chắc chắn và phù hợp với thiết kế thi công. Khi đo các loại như thép gân hay thép ống, bạn nên lưu ý bề mặt có thể gây sai số nếu dùng sai cách. Với thép vằn, đường gân trên thân có thể khiến thước kẹp không áp sát được, nên cần thao tác đúng điểm đặt để tránh sai lệch.

Cách kiểm tra đường kính thép vằn bằng thước kẹp

Khi cần xác định đường kính thép gân, bạn có thể thực hiện theo hai phương pháp cơ bản: dùng thước kẹp hoặc áp dụng công thức tính đường kính danh nghĩa. Tùy điều kiện thực tế, bạn có thể linh hoạt lựa chọn cách đo phù hợp.

Với phương pháp đo bằng thước kẹp, cần lưu ý rằng thép vằn có bề mặt gân nổi, không đồng đều. Vì vậy nếu bạn đo ở phần gân, số liệu sẽ bị lệch. Để đảm bảo độ chính xác, vị trí đo nên được đặt ở phần lõm giữa các gân, nơi có tiết diện tròn đều nhất.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên ưu tiên sử dụng thước kẹp của những thương hiệu đã được kiểm chứng về độ chính xác như Mitutoyo hoặc Insize. Dụng cụ chất lượng tốt sẽ giúp hạn chế sai số khi thao tác, nhất là trong những công việc cần đo liên tục với nhiều thanh thép khác nhau.

Các bước đo đường kính thép gân bằng thước kẹp

Bạn có thể thực hiện đo đường kính thép gân bằng thước kẹp theo trình tự sau:

Bước 1: Kiểm tra lại độ khớp của thước. Kẹp mỏ thước lại sao cho vạch chia trên du xích trùng với vạch số 0 của thước chính. Đây là bước kiểm tra nhanh để chắc chắn thước không bị lệch.

Bước 2: Mở mỏ kẹp ngoài của thước kẹp sao cho rộng hơn kích thước thép cần đo. Đặt thước vuông góc với thanh thép, kẹp vào phần giữa hai gân thép, sau đó siết vít cố định.

Bước 3: Rút thước ra khỏi mẫu thép, đọc trị số đo hiển thị trên vạch chia để xác định đường kính.

Cách đo đường kính thép tròn bằng thước kẹp

Với thép tròn, việc đo đường kính bằng thước kẹp khá nhanh chóng vì bề mặt không có gân. Bạn có thể đo đường kính ngoài tương tự như khi đo thép gân, chỉ cần kẹp thước đúng vào điểm tiếp xúc, siết vít, sau đó rút ra để đọc trị số.

Nếu muốn xác định đường kính trong (như trong ống sắt tròn), hãy làm theo các bước sau:

Bước 1: Mở mỏ kẹp trong của thước, đưa vào bên trong phần cần đo. Đặt sao cho thước nằm thẳng góc với tâm ống, điều chỉnh sao cho mỏ kẹp chạm khít vào hai bên thành trong của ống.

Bước 2: Siết chặt vít khóa, rút thước ra khỏi mẫu, tiến hành đọc kết quả đo.

Để hạn chế sai số và đảm bảo đo lặp lại chính xác, bạn nên chọn các loại thước kẹp của thương hiệu được tin dùng như Mitutoyo. Một số model phổ biến có thể kể đến như Mitutoyo 530-114, Mitutoyo 500-197-30 hay Mitutoyo 530-119. Đây là những thiết bị thường xuyên được kỹ sư cơ khí sử dụng trong thực tế.

Một vài lưu ý khi sử dụng thước kẹp để đo đường kính thép

Ngoài việc nắm được cách đo, bạn cũng nên chú ý đến một số điểm quan trọng để quá trình kiểm tra đường kính thép được diễn ra nhanh gọn và cho kết quả đúng với yêu cầu kỹ thuật. Đây là yếu tố cần thiết khi bạn cần đối chiếu số liệu với bản thiết kế hoặc tiêu chuẩn công trình.

Trước hết, hãy đảm bảo rằng bạn đã cập nhật các tiêu chuẩn liên quan đến thép xây dựng và bê tông cốt thép theo TCVN. Điều này sẽ giúp bạn kiểm tra đúng loại và kích cỡ thép đang được sử dụng.

Tiếp theo, cần kiểm tra độ ăn khớp và độ chính xác của thước trước khi thực hiện phép đo. Việc này tuy đơn giản nhưng rất quan trọng để tránh sai số ngay từ bước đầu.

Đối với những ai muốn thao tác nhanh và dễ đọc kết quả hơn, có thể cân nhắc dùng các dòng thước kẹp điện tử hoặc thước kẹp đồng hồ. Hai dạng thước này đều hỗ trợ hiển thị rõ ràng, không cần đọc vạch chia thủ công như thước cơ khí thông thường.

Khi đo, bạn nên thực hiện từ hai đến ba lần ở các vị trí khác nhau rồi lấy kết quả trung bình. Cách này giúp giảm ảnh hưởng từ các sai số do bề mặt không đều hoặc do đặt thước lệch.

Vừa rồi là những điểm cần lưu ý khi đo đường kính thép bằng thước kẹp, đặc biệt là với thép tròn trơn và thép vằn. Nếu bạn muốn chọn mua một loại thước phù hợp với công việc đo kiểm trong xây dựng, đừng ngần ngại liên hệ với EMIN để được tư vấn chi tiết hơn.