Mũi khoan MOORE & WRIGHT (ANH)

Khoan kim loại sao cho mượt, ít cháy mũi và bền máy

Khi khoan sắt thép, inox hay nhôm, điều gây khó chịu nhất thường là mũi nóng nhanh, lỗ khoan văng bavia hoặc máy bị hụt lực. Ba điều này xuất hiện chủ yếu do chọn mũi không hợp vật liệu hoặc đặt tốc độ không đúng. Người thợ lâu năm thường có vài mẹo rất đơn giản, áp dụng được với hầu hết mũi khoan trên thị trường, Bosch, Makita, Stanley đến các loại HSS thông dụng.

Khoan lỗ lớn mà không cháy mũi

Lỗ càng lớn thì lực cắt càng mạnh. Vì vậy, thợ thường khoan mồi trước rồi mở rộng dần. Cách này giảm tải đáng kể, đặc biệt khi dùng máy khoan pin. Nếu khoan ngay bằng mũi lớn, mũi rất dễ đứng lại và sinh nhiệt mạnh.

Ở các cỡ từ mười đến bốn mươi milimet, mũi nấc và mũi phá giúp xử lý nhanh hơn vì ăn vật liệu theo tầng hoặc theo dạng côn. Nhôm thì thoải mái, nhưng với inox và thép dày, nên nhỏ giọt dầu cắt để hạ nhiệt. Chỉ cần làm đúng hai bước này là mũi ít khi bị cháy dù dùng máy pin hay máy điện.

Các bộ mũi như Bosch HSS-G, Makita D-72849 hay Stanley HSS đều được dùng theo cách này: khoan mồi bằng mũi nhỏ rồi tăng kích thước.

Khi nào dùng mũi phá, khi nào dùng mũi thường

Nếu khoan lỗ nhỏ hoặc vừa, mũi thường là tiện nhất. Loại này sắc, dễ bắt vật liệu và giữ hướng khoan tốt. Sửa chữa trong nhà, làm khung kệ, bắn tôn hay lắp thiết bị đều dùng mũi thường.

Khi khoan lỗ lớn hoặc mở rộng lỗ có sẵn, mũi phá lại hợp lý hơn. Thiết kế dạng xoắn côn của mũi phá giúp giảm ma sát rõ rệt, máy chạy nhẹ và ít rung. Bề mặt sau khoan mịn hơn và hầu như không văng phoi lớn. Vì ưu điểm này, thợ cơ khí thường mang theo cả hai loại để xử lý từng việc.

Các mẫu mũi phá và mũi nấc trong danh mục của EMIN, ví dụ như mũi nấc Makita

Dùng máy khoan pin thì nên ưu tiên mũi nào

Máy khoan pin yếu hơn máy điện, nhưng ưu điểm là ổn định và dễ điều khiển. Khi dùng máy pin để khoan sắt, nên chọn mũi nhẹ, sắc và ít sinh nhiệt. Mũi HSS phủ vàng hoặc phủ chống ma sát thường khoan mượt hơn hẳn vì không làm pin nóng nhanh.

Một lưu ý nhỏ: máy pin hợp với vật liệu mỏng đến trung bình. Nếu khoan thép dày hoặc inox dày liên tục, mũi rất nhanh cùn. Trong trường hợp đó nên dùng mũi HSS-Co, vì loại này chịu nhiệt cao, ít cháy mũi hơn.

Chọn mũi khoan theo vật liệu để tránh gãy mũi

Sắt thép thông dụng: mũi HSS khoan rất ổn, tốc độ vừa phải là đủ xuyên.

Inox: mũi HSS-Co bền hơn vì inox rất giữ nhiệt. Nếu khoan bằng mũi thường, phần cắt sẽ xém đen chỉ sau vài lỗ.

Nhôm và đồng: phoi mềm và dính, nên dùng mũi có góc cắt lớn để đẩy phoi ra nhanh. Nếu phoi bị cuộn, mũi dễ đứng lại.

Nhựa: mũi phải thật sắc để không làm miệng lỗ nứt hoặc vỡ mép.

Cách nhớ rất đơn giản: vật liệu càng cứng và càng nóng thì dùng mũi càng bền và càng chịu nhiệt.

Danh mục mũi khoan trên EMIN có đủ loại HSS, HSS-G, HSS-Co và mũi nấc, phù hợp hầu hết công việc trong gia đình, xưởng cơ khí nhỏ hoặc thi công công trình.