Biến dòng là gì ? Những điều cần biết về biến dòng cho hệ thống giám sát

Biến dòng là gì?

Biến dòng hay còn được gọi là máy biến dòng (kí hiệu CT), là thiết bị quan trọng trong hệ thống điện, giúp biến đổi dòng điện theo nhu cầu sử dụng. Cụ thể, nó có thể thay đổi dòng từ cao xuống thấp, từ thấp lên cao, hoặc chuyển đổi từ dòng AC sang DC.

Nói một cách đơn giản, máy biến dòng hoạt động như một thiết bị đo lường gián tiếp dòng điện đi qua nguồn cung cấp hoặc dây dẫn đến tải. Nhờ đó, nó hỗ trợ giám sát và kiểm soát dòng điện một cách hiệu quả hơn.

Không chỉ dừng lại ở việc đo lường, máy biến dòng còn có nhiệm vụ truyền tín hiệu đến các đồng hồ cơ để hiển thị thông số, hoặc gửi dữ liệu về trung tâm điều khiển, giúp hệ thống điện vận hành an toàn, ổn định và dễ dàng quản lý hơn.

Cấu tạo và cách hoạt động của máy biến dòng

1. Cấu tạo của máy biến dòng 

Máy biến dòng là thiết bị dùng để truyền tải dòng điện đến các thiết bị khác trong hệ thống. Nó được thiết kế với nhiều vòng dây quấn quanh một khung lõi sắt từ. Cấu tạo đơn giản này giúp máy biến dòng hoạt động hiệu quả và ổn định trong nhiều môi trường.  

Thông thường, một máy biến dòng cơ bản sẽ bao gồm các thành phần chính như:  

- Primary Current: Dòng điện sơ cấp.  

- Secondary Winding: Cuộn dây thứ cấp.  

- Hollow Core: Lõi rỗng.  

- Ammeter: Đồng hồ đo dòng.  

2. Nguyên lý hoạt động của máy biến dòng  

Máy biến dòng vận hành dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ. Khi một dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn dây sơ cấp, từ trường được tạo ra sẽ cảm ứng dòng điện ở cuộn dây thứ cấp. Dòng điện tạo ra này sẽ phụ thuộc vào số vòng dây quấn: số vòng dây càng nhiều, dòng điện sinh ra càng lớn, và ngược lại.  

Máy biến dòng hoạt động ở hai chế độ chính:  

- Chế độ ngắn mạch:  

  Trong chế độ này, bội số dòng điện – tức tỷ lệ giữa dòng ngắn mạch sơ cấp và dòng định mức – cần được giữ ở mức tối ưu để đảm bảo sai số không vượt quá 10%. Sai số này phụ thuộc vào dòng thứ cấp hoặc phụ tải, điều này rất quan trọng với các mạch bảo vệ.  

- Chế độ hở mạch của dòng thứ cấp:  

  Để tránh nguy hiểm khi mạch thứ cấp bị hở, máy biến dòng thường được thiết kế với khe hở không khí (còn gọi là biến dòng tuyến tính). Thiết kế này giúp giảm nguy cơ bão hòa từ, tránh hiện tượng xuất hiện điện áp cảm ứng lớn có thể gây nguy hiểm cho thiết bị hoặc người sử dụng.  

Ngoài ra, tỷ số biến dòng có thể điều chỉnh được bằng cách thay đổi số vòng dây quấn ở cuộn sơ cấp hoặc thứ cấp, vì dòng điện tỉ lệ nghịch với số vòng dây quấn. 

Tham khảo sản phẩm: Máy biến dòng EMIN

Vai trò của biến dòng trong hệ thống giám sát  

Trong cuộc sống hiện đại, điện năng đóng vai trò quan trọng và được sử dụng rộng rãi. Do vậy, máy biến dòng được ứng dụng trong nhiều thiết bị như đồng hồ đo điện, oát kế, hay các rơ le bảo vệ.  

Một trong những vai trò chính của máy biến dòng là cung cấp dòng điện thứ cấp tiêu chuẩn. Điều này đảm bảo rằng dù cường độ dòng điện có đạt đến mức cao nhất, nó vẫn nằm trong giới hạn cho phép của các thiết bị đo như ampe kế. Nhờ đó, hệ thống hoạt động an toàn và ổn định, đồng thời giúp người dùng dễ dàng theo dõi và kiểm soát dòng điện một cách chính xác.